Engelli Türleri Nelerdir?
Engellilik, bireylerin fiziksel, duygusal, zihinsel veya sosyal işlevlerinde bir tür kısıtlılığa sahip olduğu durumları ifade eder. Engelli bireylerin yaşadığı deneyimler oldukça çeşitlidir ve engellilik kavramı birçok farklı şekilde tanımlanabilir.
Engelli Türleri ve Tanımları
- Fiziksel Engellilik: Fiziksel engellilik, bedensel işlevlerde bir tür kısıtlılığa sahip olmayı ifade eder. Bireyin hareket yeteneği, uzuv kaybı veya organ işlev bozuklukları gibi durumlar fiziksel engellilikle ilişkilendirilebilir. Bu tür engellilik tekerlekli sandalye kullanımı, protezler, ya da yürüme yardımcıları gibi destekleyici araçlarla yönetilebilir.
- Zihinsel Engellilik: Zihinsel engellilik, bireyin bilişsel işlevlerinde belirli bir düzeyde kısıtlılığa sahip olduğu bir durumu ifade eder. Zihinsel engellilik genellikle zeka geriliği, öğrenme güçlüğü veya zihinsel bozukluklar gibi faktörlerle ilişkilendirilir. Bireylerin öğrenme, iletişim kurma veya günlük yaşam becerilerini geliştirme konusunda zorluk yaşayabilirler.
- İşitme Engellilik: İşitme engellilik, bireyin işitme yeteneğinde kısmi veya tam bir kayıp yaşadığı durumu ifade eder. İşitme engelliliği işitme cihazları, işaret dili veya dudak okuma gibi iletişim yöntemleriyle yönetilebilir. İşitme engelli bireyler, çevreleriyle iletişimde ve toplumsal etkileşimde bazı zorluklarla karşılaşabilirler.
- Görme Engellilik: Görme engellilik, bireyin görme yeteneğinde kısmi veya tam bir kayıp yaşadığı durumu ifade eder. Görme engelliliği beyaz baston, rehber köpekler veya özel teknolojiler gibi yardımcı araçlarla yönetilebilir. Görme engelli bireyler, çevrelerini algılama, okuma yazma, ve günlük aktiviteleri gerçekleştirme konusunda destek alabilirler.
- Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB): Otizm spektrum bozukluğu, sosyal etkileşim, iletişim becerileri ve tekrarlayıcı davranışlar gibi alanlarda belirli kısıtlılıklarla karakterize edilen bir gelişim bozukluğudur. Otizm, genellikle yaşam boyu süren ve genetik ve çevresel faktörlerin etkileşimiyle ortaya çıkan bir durumdur. Otizm spektrumunda farklı belirtiler ve şiddet dereceleri görülebilir.
- Ruhsal ve Duygusal Engellilik: Ruhsal ve duygusal engellilik, bireyin duygusal durumu veya ruh sağlığı üzerindeki kısıtlılıkları ifade eder. Bu tür engellilik, depresyon, anksiyete bozuklukları, bipolar bozukluklar ve diğer ruh sağlığı sorunları gibi durumları içerebilir. Ruhsal ve duygusal engelli bireyler, duygusal destek ve terapi gibi kaynaklardan faydalanabilirler.
- Kronik Hastalıklar ve Sağlık Sorunları: Kronik hastalıklar ve sağlık sorunları, yaşam boyu süren veya uzun süreli bir şekilde devam eden fiziksel veya zihinsel sağlık sorunlarını ifade eder. Bu tür engellilikler arasında diyabet, kalp hastalıkları, kanser, multipl skleroz ve diğer kronik sağlık koşulları yer alabilir. Bu durumlar, yaşam kalitesini etkileyebilir ve bireylerin günlük aktivitelerini kısıtlayabilir.
Engellilik, geniş bir yelpazede farklı türlerde ve şiddetlerde ortaya çıkabilir. Her bir engelli türü, bireylerin yaşam deneyimini farklı şekillerde etkiler ve farklı ihtiyaçları gerektirebilir. Toplum olarak, engellilik konusunda farkındalığı artırmak ve engelli bireylere destek sağlamak önemlidir. Engellilikle yaşayan bireylere uygun destek ve kaynaklara erişim sağlanarak, onların toplumsal katılımlarının ve yaşam kalitelerinin artırılması amaçlanmalıdır.